Katarakt nedir?

Katarakt, halk dilinde perde veya aksu da denilen, göz merceğinde oluşan bulanıklaşma ya da kesifleşmedir. Göz merceği irisin ve gözbebeğinin arkasındadır. Görevi, gözün arka bölümünün iç yüzünü kaplayan ve ışığa duyarlı olan retina üzerinde görüntü oluşumunu sağlamaktır. Mercek bulanıklaşmaya başlarsa ışınların geçişi engelleneceğinden görüş bozulur.

Katarakt ne zaman oluşur?

Yaşlılıkta oluşan katarakt en çok bilinenidir; şeker veya hipokalsemi gibi sistemik hastalığı olanlarda, steroid türevi ilaçlar kullananlarda, göz yaralanmaları sonrasında, bazen de hiçbir risk faktörü olmadan genç yaşlarda oluşabilir. Bebekler kalıtımsal olarak veya anne karnındayken geçirilen enfeksiyonlar sonucu kataraktlı doğabildikleri gibi, yaşamlarının ilk yıllarında da katarakt oluşabilmektedir.

Kataraktlar genellikle yavaş oluşurlar. Ağrı, sulanma, kızarma yoktur. Bazı kataraktlar, görüşü ciddi şekilde azaltacak bir düzeye ulaşmazken, bazıları da görüşü bütünüyle önler.

Kataraktta hastanın fark edebileceği şikayetler neler olabilir?

• Sisli, puslu, bulanık görme, bazen çift görme olur; Renkler zor veya soluk algılanır.
• Gözlük camlarını sık sık değiştirme ihtiyacı doğar.
• Gözler üzerinde bir film varmış gibi hissetme, tülün ardından bakıyormuş gibi görme.
• Kara olan göz bebeği renginin değişmesi. Göz bebeği gri, sarı veya beyaz görülebilir.
• Işık problemleri, kamaşma.
• "İkinci görüş": Bazı kişilerde katarakt belli bir düzeye varınca, geçici bir okuma rahatlığına kavuşulur. Katarakt geliştikçe görüş tekrar bozulmaya başlar.

Kataraktın tedavisi nasıldır?

Katarakt'ın tek tedavisi cerrahidir. İlaçla veya başka bir şekilde tedavi yöntemi mevcut değildir. Bunun tek istisnası Hipokalsemi durumudur, bu hastalarda hipokalseminin düzeltilmesi mevcut kataraktın ilerlemesinin durmasını ve hatta gerilemesini sağlamaktadır.

Katarakt ameliyatı ne zaman olmalıdır?

Görme bozukluğu kişinin günlük yaşamını aksatacak kadar ilerlediğinde kataraktı ameliyatla alınmalıdır. Eğer katarakt tamamen olgunlaşıp buzlu cam gibi opak hale gelmişse daha acil bir şekilde tedavi edilmelidir. Olgunlaşmış bir kataraktın şişmesi ve hatta göz içinde dağılması bile mümkündür. Bu gibi değişimler, kalıcı görüş kaybı tehlikesi taşırlar.

Bebeklerde ve çocuklarda doğumsal kataraktlarda ise, görmenin engellendiği her durumda, özellikle de tek taraflı kataraktlarda, bebeğin yaşı ne olursa olsun, derhal ameliyat yapılmalıdır.

Katarakt ameliyatı nasıl yapılır?

Katarakt ameliyatları için değişik teknikler kullanılabilse de günümüzde en sık olarak en modern teknik olan fakoemülsifikasyon tekniği, donanımı olan kliniklerde kullanılmaktadır. Halk arasında lazer olarak bilinen kısaca Fako denilen bu teknikte mini kesilerden, 1 mm kalınlıkta problar kullanılarak, lens kendi zarı içerisinde ses dalgaları ile parçalanarak dışarı alınır. Görüş netliğini sağlamak için lens zarı içine suni lens veya suni mercek konur. Bu teknik sayesinde hasta uyanık olarak ve iğne yapmaya gerek olmadan damla ile uyuşturularak ameliyat edilir, hastanın ameliyatın ertesi günü normal yaşantıya dönmesi, hatta çalışması mümkündür.